“حکم زینب رحیمی که به‌دلیل انتشار توییتی درباره جان‌باختن آرمیتا گراوند، به شش میلیون تومان جزای نقدی محکوم شده بود، به این خبرنگار حوزه محیط زیست ابلاغ شد. این حکم به مدت یک سال تعلیق شده است.”

۱۴۰۳/۰۵/۱۸

گزارش شش ماهه سرکوب رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران در ایران؛ سال ۲۰۲۴

از یک ژانویه۲۰۲۴ تا ۳۰ژوئن این سال (۱۱دی۱۴۰۲ – ۱۰تیر۱۴۰۳)، ۱۸۱ رسانه، روزنامه‌نگار و فعال رسانه‌ای برخوردهای قضایی و امنیتی جمهوری اسلامی را تجربه کردند.

بر پایه یافته‌های این گزارش که در ۸۷ صفحه تنظیم شده است، سرکوب رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران توسط جمهوری اسلامی در تمام طول شش ماه‌ اول سال ۲۰۲۴، به‌شکل سازمان‌یافته، هدفمند و مستمر ادامه داشت.

 

با این وجود در شماری از ماه‌های گذشته آمار سرکوب روزنامه‌نگاران و رسانه‌ها به‌شکل ملموس افزایش یافت. سعودی شدن نمودار سرکوب رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران رابطه معناداری را با رویدادهای مهم اجتماعی در ایران نشان داد.

 

روزنامه‌نگاران و رسانه‌های ایرانی طی شش ماهه اول سال ۲۰۲۴، چهار موج سرکوب را تجربه کردند که همگی بلافاصله پس از یک رویداد مهم اجتماعی آغاز شد. حمله به مراسم سالگرد قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین سپاه قدس، در ماه ژانویه، درگیری بی‌سابقه نظامی بین ایران و اسرائیل در ماه آوریل و منتشر شدن گزارش بی‌بی‌سی جهانی در این ماه درباره فرایند کشته شدن «نیکا شاکرمی»، رویدادهایی بودند که مکانیزم‌های قضایی و امنیتی جمهوری اسلامی را برای سرکوب روزنامه‌نگاران، رسانه‌ها و کاربران شبکه‌های اجتماعی فعال‌تر کردند.

 

با این حال، کشته‌شدن ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور، در رویداد سقوط هلی‌کوپتر حامل او و همراهانش، نقطه آغاز وسیع‌ترین سرکوب رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران در سال ۲۰۲۴ بود. روندی که تا ۴۵ روز پس از این رویداد و تا روز برگزاری دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ادامه پیدا کرد.

 

همزمان با آغاز هرکدام از چهار موج سرکوب رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران در ایران، جمهوری اسلامی با کمک رسانه‌های دولتی، شبه رسانه‌ها و فعالان رسانه‌ای نزدیک به نهادهای حکومتی و کاربران حامی نظام در شبکه‌های اجتماعی، کارزارهایی گسترده را برای انتشار اخبار و گزارش‌های نادرست و یا گمراه‌کننده سازماندهی کرد؛ کارزارهایی که با هدف ممانعت از به چالش کشیده شدن روایت رسمی و یا کاهش تاثیر روایت‌های مستقل انجام شد.